مصاحبه با سارا عدالتیان "غار نوردی فراتر از مرزها"

اما «کوه نامه» این بار از بلندای قله ها و سینه کش صخره ها می  رود به تنگنای غارها و دالان های باریک و تاریک! به سراغ ورزشکارانی که در کنار توان کوه نوردی و سنگ نوردی می بایست شهامت ویژه و خاصی را داشته باشند تا بتوانند بپبچند به هزار توی سنگ ها و صخره ها در دل زمین. زمینی  مملو از ناشناخته ها، نادانسته ها ، دلواپسی ها و ترس ها....

 و این بار به سراغ زنی می رویم با تواناهایی شگرف که توانسته مرزها و محدودیت هایی که دل هر انسانی را به لرزه می اندازد  پشت سر بگذارد و  نه بر بلندی قله ها  که در اعماق غارها در اوج بایستد! زنی که میان غارنوردان چه داخلی و چه خارجی نامی آشناست....
  

«الهه حمیدی» همکار کوه نامه به سراغ «سارا عدالتیان»  رفته و گفتگویی با وی انجام داده. این گفتگوی خواندنی در ادامه تقدیم به خوانندگان عزیز

 

کوه نامه: ضمن عرض سلام لطفا خودتان را برای خوانندگان بیشترمعرفی کنید

 

سارا عدالتیان متولد سال 59 مشهد، عضو باشگاه آزادگان مشهد،  عضو هیئت مؤسس و هیئت مدیره انجمن غار و غارشناسی ایرانیان، مسئول بخش دره نوردی هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان، عضو هیئت موسس باشگاه دره نوردی و غارنوردی کاوشگران. کارشناس ارشد فیزیک بوده و در دانشگاه تدریس میکنم. ورزش را از دوران دبستان با ژیمناستیک آغاز کردم. پس از آن دوچرخه، شنا و در نهایت دومیدانی. از سال 73 به ورزش رزمی تکواندو روی آوردم و بشکل جدی آنرا ادامه دادم و تا دان دو پیش رفتم. دو مدال برنز، یک نقره و یک طلا، حاصل مسابقاتی بود که در آنها شرکت می کردم. از سال 77 سنگنوردی، غارنوردی و کوهنوردی را آغاز کردم و به عضویت باشگاه آزادگان مشهد درآمدم و زیر سایه بزرگانی چون زحمتکش، علیان، نظامدوست، زرین، مذهبی، امانی و کاووسی،  و دیگر بزرگان کوهنوردی مشهد، آموختم. در کنار کوه، دوومیدانی یکی از علائقم بود که سعی کردم از آن فاصله نگیرم. از سال 86 به غارنوردی به شکل تخصصی روی آوردم و پس از پیمایش غار پراو به همراه همسرم، دریافتیم که فاصله زیادی با غارنوردی روز دنیا داریم. تنها راه پیشرفت، ارتباط با غارنوردان دنیا و کسب اطلاعات جدید و به روز بود. سال 87 به دعوت «فادی نادر» دبیر کل اتحادیه غارشناسی، به اکسپدیشنی که در ایران برگزار شد، دعوت شدیم و به مدت 15 روز جدیدترین تکنیکهای کار با طناب، SRT ، گشت سطحی و نقشه برداری را زیر نظر مربیانی از کشورهای کرواسی، فرانسه، لبنان، بلژیک و سوئیس، آموختیم. سال 88 با هماهنگی که با دبیر اتحادیه «فادی نادر» انجام دادیم، به سرپرستی همسرم «سعید هاشمی نژاد»  جهت گذراندن مراحل پیشرفته تر غارنوردی به مدت 15 روز عازم لبنان شدیم. از آن زمان تاکنون فعالیتهایم را بر روی غارنوردی و نقشه برداری از غارها متمرکز کرده ام.

 

کوه نامه: کمی از رشته ی غارنوردی بگویید

 

غارنوردی یعنی ورود به دنیایی با دهلیزهای بجا مانده از آثار جریانهای گذشته، دیواره هایی با رسوبات میلیونها سال پیش، فسیل های دست نخورده، تزییناتی که اطلاعات اقلیم های پیشین را در خود ذخیره کرده اند، رنگین کمانی از کانی ها، سفره های آب زیر زمینی، جانورانی که با تاریکی مطلق تطابق یافته اند، گیاهانی که بدون نور رشد می کنند، نقاشی انسانهای اولیه، زیستگاه بشر، زیارتگاه ادیان، قلعه های نظامی و موزه های تاریخ طبیعی. غارها برای غارنوردان فراتر از یک میدان ورزشی هستند که تنها حس ماجراجویی آنها را ارضا کند. غارها گنجینه های طبیعی هستند، که تنها غارنوردان قادر به ورود به آنها هستند. زمانیکه که وارد غاری می شویم، می دانیم که مسئولیت حفظ این گنجینه بر دوش ماست. پیش از آنکه رولی بکوبیم، کارگاهی با یک استلاگمیت بزنیم، و گامی بر روی رسوبات بگذاریم، بایستی به عواقب کاری که می کنیم بیاندیشیم. در محیطی که حتی تنفس ما نوعی تخریب محسوب می گردد، بایستی بگونه ای فعالیت کنیم که نه تنها حداقل تخریب را داشته باشیم بلکه بیشترین اطلاعات را از این میراث طبیعی دریافت کنیم.

 

کوه نامه: چه کارهایی شاخصی در غارنوردی انجام دادید؟

 

اکتشاف، نقشه برداری و ترسیم نقشه غارهایی در استانهای خراسان ،گلستان، مازندران، اصفهان، قزوین، زنجان، سمنان و غیره... پیمایش غارهای بلیتات، بلوعابلع، آلبرت و... در لبنان. غارهایی از جمله sklenene ، Rudicke Propadani ، Planivy، Býčí skála در کشور چک با درجه سختی 3 و 4 و نیز چند غار در کشور اتریش. دو بار پیمایش غار پراو و چهار بار پیمایش و اکتشاف در غار سم به عمق 406 متر، برگزاری اولین گردهمایی تخصصی امداد انفرادی در مشهد (آذر 89)، افزودن زبان فارسی به فرهنگ لغات غارنوردی و غارشناسی اتحادیه جهانی UIS، همکاری با دانشمندان دانشگاه آکسفورد جهت مطالعات غارشناسی بر روی غارهای منطقه خراسان، نقشه برداری غار کتله خور به طول 20 کیلومتر، شرکت در دوره تخصصی امداد غار با حضور غارنوردان برجسته کشور فرانسه (برنارد تورت و کریستین دادلین) توسط فدراسیون کوهنوردی (آبان 90)، شرکت در شانزدهمین کنفرانس بین المللی غارشناسی در کشور چک و کسب دیپلم افتخار نقشه کشی در غار از شانزدهمین کنفرانس بین المللی اتحادیه غارشناسی – برنو

 

کوه نامه: جایگاه انجمن غارنوردان در غارنوردی کجاست؟

 

پس از برگزاری اکسپدیشن 2008 این جرقه در ذهن اکثر غارنوردان ایجاد شد که وجود تشکیلاتی تخصصی در زمینه غارنوردی می تواند ما را در فعالیت و در نهایت تعامل با اتحادیه جهانی غارشناسی و سایر غارنوردان و نیز عضویت در این اتحادیه، یاری رساند. با حضور 10 نفر از افراد فعال همان اکسپدیشن که موسسین انجمن هستند، سازمان مردم نهاد و غیر دولتی انجمن با هدف گسترش غارنوردی و غارشناسی در کشور شکل گرفت و با برگزاری گردهمایی های مختلف در سطح کشور به توسعه و گسترش غارنوردی و غارشناسی به شکل تخصصی در بین علاقمندان این رشته پرداخت. نقش انجمن در ارتقا سطح غارنوردی در ایران را از زبان یکی از اعضای هیئت رئیسه فدراسیون غارشناسی اروپا نقل قول می کنم که پیشرفت غارنوردی در ایران پس از اکسپدیشن 2008 را شبیه یک انفجار عظیم در غارنوردی ایران توصیف کرد.

 

کوه نامه: غارنوردی چه جذابیت هایی برای شما دارد در واقع چی شد که به این ورزش رو آوردید؟

 

غارها بکرترین مکانهای باقی مانده بر روی کره زمین هستند. مکانهایی که می توان مطمئن بود که پای کمتر کسی به آن رسیده و یا بعضا هرگز نرسیده است. علاقه زیاد به کشف ناشناخته ها و انجام کارهای جدید و پر هیجان، دلیل اصلی جذب من به این رشته بود. گرچه با آشنایی بیشتر با این رشته دریافتم که علمی بودن ورزش غارنوردی دلیل عمده ای است تا غارنوردی را تبدیل کند به شیوه ای از زندگیم. معمولا سعی می کنم در پیمایش هایم کار تکراری انجام ندهم و هدف خاصی را دنبال کنم. این هدف می تواند رولکوبی، طناب ریزی، نقشه کشی و یا یک کار تحقیقاتی باشد. به جز این، هر نوع پیمایش غیرضروری به نوعی تخریب غار محسوب می شود.

 

 

کوه نامه: جایگاه غارنوردی ما در جهان کجاست؟

 

در چند سال اخیر غارنوردی ما پیشرفت چشمگیری داشته  و شکاف بین ما و غارنوردی دنیا به حد قابل قبولی کم شده است. ایران در سال 2013 در کنفرانس «برنو» با 39 رای موافق کشورها در بین 41 رای، به عضویت UIS درآمد. این آرزویی بود که سالها غارنوردان کشورمان انتظارش را می کشیدند. اکنون ما به لیست 55 کشور عضو پیوسته ایم و با افزایش تعاملات با سایر کشورها اکنون راه برای رسیدن به سطح قابل قبول غارنوردی، هموار شده است.

 

کوه نامه: جذاب ترین غاری را که پیمایش کردید چیست و چرا؟

 

 در مقایسه با غارهای زیبایی که پیمایش کرده ام، مانند «جیتا» در لبنان و طولانی ترین غار یخی دنیا در اتریش و برخی دیگر، در نهایت، شگفتی هایی که در غار کتله خور دیدم ، قابل مقایسه با هیچ غاری نبود. کتله خور کلکسیونی از انواع تزئینات است. تفاوتهای آب و هوایی، ساختار زمین، فشارهای تکتونیک، دما، بارش و سایر عوامل باعث گردیده است که این غار در هر قسمت و هر طبقه، چهره ای خاص و متفاوت از خود نشان دهد و این تفاوت و پیچیدگی، به ویژه نقشه بردار را به چالش می کشد!

 

کوه نامه: مشکلاتی که در رشته ی خود با آن مواجه هستید چیست؟

 

 اساسی ترین مشکل بر سر راه غارنوردان بحث هزینه است. علاوه بر تجهیزات، برای اجرای یک برنامه غارنوردی بایستی روزهای زیاد و مسافت های طولانی را طی کنیم. که این نیز هزینه های هنگفتی را در پی دارد. علاوه بر آن، غارنوردی کاربردهای چشمگیری برای علوم زمین، راه سازی، سد سازی، ساخت و ساز شهری، آب شناسی، باستان شناسی، زیست شناسی، جانورشناسی، چینه شناسی، ژئوتوریسم و غیره دارد. نقشه یک غار، حاوی اطلاعات مفید و ارزشمندی از یک غار است که می تواند به تمامی این علوم کمک کند و تنها با تجهیزات گران قیمت و غارنوردان متخصص این کار، انجام می پذیرد. برای ترسیم نقشه غار، بسته به دشواری آن غار، نوع تجهیزات و مهارت نقشه بردار، چندین برابر زمانی که در غار صرف می شود، بایستی خارج از غار نقشه را طراحی نمود. با این وجود هنوز این رشته جایگاه واقعی خود را در کشور پیدا نکرده است. ایران چهارمین کشور غارخیز دنیاست. قسمت اعظم گنجینه ای که زیرپای ما قرار دارد هنوز ناشناخته است. بهره برداری مستمر از این میراث مستلزم فعالیت غارنوردان بسیاری است. متاسفانه با وجود اهمیت زیادی که این رشته برای توسعه کشور می تواند داشته باشد، هیچ بودجه ای به آن اختصاص داده نمی شود.

 

کوه نامه: هزینه برنامه پیمایش و یا شناسایی و نقسه برداری غارها چگونه تامین می شود؟

 

هزینه ها توسط افراد شرکت کننده و شخصی تامین می گردد.

 

کوه نامه: از حمایت های فدارسیون کوه نوردی برخوردار هستید؟

 

 بدون شک حضور افراد دلسوز و روشنفکری همچون آقای «زارعی و خانم گرجی» در راس کار و نیز افراد پرتلاشی چون خانم «حسین زاده» در بخش بانوان، غنیمتی انکار ناپذیر است و نوید بخش آینده ای روشن در غارنوردی ایران است. امیدوارم با عملکرد خود بتوانم قدردان حمایت این بزرگواران باشم. به ویژه در بخش بانوان، ورزش ما همیشه با محدودیت و چالش های بسیاری مواجه است که اگر حمایت فدراسیون نباشد، تلاشهای بانوان ورزشکار بازتاب لازم را نخواهد داشت.

 

کوه نامه: اگر رییس فدراسیون بوید اولویت های کاریتان چه بود؟

 

سوال خیلی سختی است. به خصوص در جایگاهی که زیر شاخه های مختلف در فدراسیون فعالیت دارند و هر کدام تصمیم گیری مختص به خود را می طلبد. رویه ای که در دوره جدید انتخاب شد یعنی برگزاری جلسات بحث و بررسی پیرامون مسائل مرتبط با هر رشته، یکی از بهترین راهکارها جهت آشنایی با مشکلات و نیازهای کارگروهها بود که من نیز انتخاب می کردم. مساله دیگر کمرنگ بودن جایگاه ورزش زنان در جامعه ماست. نمی خواهم صحبتهای کلیشه ای را تکرار کنم بلکه می خواهم راهکارهایی پیشنهاد دهم که برای اجرایش نیاز به تغییرات اساسی در قانون اساسی و حتی اساسنامه فدراسیون نیست. پس از اجرای طرح ادغام عملا زنان بعنوان زیر مجموعه آقایان فعالیت کردند و این عدم استقلال، ضربه های شدیدی به ورزش بانوان زد. زنان ورزشکار ما در بهترین حالت نیز بایستی از فیلترهای تحت نظارت آقایان برای فعالیت عبور کنند. امیدوارم تدبیری بکار رود تا بانوان بتوانند مستقل تر فعالیت کنند. این حرف من به معنای تفکیک و الزام جداسازی و تقسیم نیروها نیست. در نگاه من هر انسانی توانایی های منحصر به خود را دارد که بایستی بتواند از تمامی آنها استفاده کند، بدون توجه به جنسیت.

 

کوه نامه: تنگناهای این ورزش چیست؟

 

از مشکلات این رشته در بالا گفتم. جمله ای از «مسنر» همیشه سرلوحه زندگی ام بوده است: "سختی ها به من انرژی می دهد" ... هر چقدر موانع سر راهم بیشتر باشد، انرژی بیشتری خواهم داشت!

 

کوه نامه: مایلید از این تریبون چه پیامی را به گوش مسوولان برسانید؟

 

 از خداوند می خواهم زمانیکه در جایگاه شما (یک مسوول) قرار می گیرم، روزهایی را که به کمک مسوولان نیاز داشتم فراموش نکنم. فقط در یک صورت می توان به انسانی دیگر از بالا نگاه کرد: زمانیکه می خواهید دستش را بگیرید.

 

کوه نامه: حرف های ناگفته ی سارا عدالتیان چیست؟

 

 از فرصتی که در اختیارم قرار دادید سپاسگزارم. فرصت را غنیمت می دانم و از تمام کسانی که حامی و پشتیبانم بودند، تشکر می کنم. در درجه اول پدر و مادر و همسرم که مربی ام نیز بوده است. برادر، خانواده و دوستانم. مربیانی که هر کدام در مرحله ای از زندگی همراه و پشتیبانم بودند. مسئولین هیئت استان، آقای «امانی» و خانم «وفاییان» و هم باشگاهی هایم و نیز مربی تمرینات بدنسازی ام، آقای رمضانی، که بطور دائم و مستمر تمریناتم را تحت نظر دارد.

 

کوه نامه: چه توصیه ای  به کسانی که می خواهند به این ورزش بپردازند دارید؟

 

غارنوردی، رشته ای است که نیاز به آمادگی جسمانی و روانی نسبتا بالایی دارد. به این دو جنبه باید بطور یکسان توجه کرد. تا زمانیکه وارد غار نشده اید و از دهلیزهای تنگ و سینه خیزهای گلی عبور نکرده باشید، تا زمانیکه از طنابی صعود نکرده باشید که صدای بازدم و یومار زدنتان تنها پژواکی باشد که سکوت غار را می شکند، تا زمانیکه در ژرفای نامعلوم چاهی فرود نرفته باشید و تا زمانیکه پای طناب به انتظار صعود دوستتان نمانده باشید، نمی توانید دریابید که آیا غارنوردی را دوست دارید یا نه! پس با آن روبرو شوید تا از لذت کشف ناشناخته ها سرمست گردید!

منبع: کوه نامه